Trzeci Cykl Spotkań Regionalnych Interesariuszy Projektu LIFE Pilica

Jesienią 2024 r. odbył się Trzeci Cykl Spotkań Regionalnych Interesariuszy Projektu LIFE Pilica :

Regionalne Spotkania Interesariuszy dedykowane są Przedstawicielom instytucji oraz jednostek samorządu terytorialnego ze zlewni rzeki Pilicy na poziomie danego województwa. Podmioty te zostały wskazane jako organy wdrażające lub sprawozdające wdrażanie drugiej aktualizacji Planu gospodarowania wodami (IIaPGW) na terenie zlewni Pilicy.

W tegorocznym cyklu wzięło udział 158 Przedstawicieli z 48 gmin oraz 40 instytucji takie jak: Urzędy Marszałkowskie, Urząd Wojewódzki, Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, Nadleśnictwa, Wojewódzkie Zespoły Parków Krajobrazowych, Starostwa Powiatowe, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Polski Związek Wędkarski, PGW Wody Polskie Zarząd Zlewni w Piotrkowie Trybunalskim oraz Nadzory Wodne ze zlewni Pilicy.

Program Trzeciego Spotkania Regionalnego Interesariuszy, podobnie jak poprzednie, zakładał czas na prezentację wyników działań zrealizowanych przez wszystkich Beneficjentów w ramach projektu od ostatniego spotkania, jak również przedstawić możliwości współpracy. Natomiast w części warsztatowej Przedstawiciele FPP Enviro poprowadzili zajęcia warsztatowe dotyczące opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu oraz błękitno-zielonej infrastruktury.

Zespół ERCE PAN zaprezentował wyniki działań, które realizuje w ramach projektu LIFE Pilica:

  1. Wsparcie gmin w procesie cyfryzacji zarządzania nieczystościami dowożonymi

Istotną składową presji z obszarów wiejskich jest ładunek zanieczyszczeń nielegalnie trafiający do środowiska ze źle eksploatowanych zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków.  ERCE PAN wraz 32 Gminami z terenu zlewni rzeki Pilicy dokłada starań, aby poprzez wprowadzanie narzędzi cyfrowych tak zarządzać ściekami z systemów indywidualnych, aby jak najwięcej ich trafiało na oczyszczalnię ścieków. Testowana aplikacja „Monitoring Ścieki Polskie” pozwala nie tylko na ewidencję, kontrolę i sprawozdawczość na poziomie gminy, ale także na monitorowanie ilości i pochodzenia ścieków dowożonych do stacji zlewnych. Istnieje również możliwość przekazywania danych pomiędzy gminami o odebranych ściekach. Oznacza to nie tylko zarzadzanie ściekami w obrębie gminy, ale także na poziomie zlewni.

  1. Współpraca z Interesariuszami w zakresie zagospodarowania wód opadowych

W dobie zmian klimatu – wydłużających się okresów bezopadowych oraz nawalnych opadów, kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania obszarów zurbanizowanych jest zagospodarowanie wód opadowych. W ramach projektu ERCE PAN wspiera Gminy w działaniach mających na celu opracowanie rozwiązań dla kompleksowego zarządzania wodami opadowymi. Dzięki zastosowaniu Sekwencyjnych Systemów Sedymentacyjno-Biofiltracyjnym (SSSB) można z powodzeniem chronić zasoby wód powierzchniowych, jednocześnie poprawiając lokalny mikroklimat, czy wspierając bioróżnorodność. Obecnie trwają prace nad wyborem 5 lokalizacji, dla których zostanie przygotowana koncepcja systemów do zagospodarowania wód opadowych opartych na biotechnologiach ekohydrologicznych, w tym SSSB.

  1. Starorzecza w dolinie Pilicy

Zrównoważone gospodarowanie wodami to także wykorzystywanie potencjału ekosystemów jako narzędzi w zarzadzaniu zasobami wodnymi. Starorzecza – to unikalne ekosystemy o zróżnicowanych warunkach środowiskowych, które odgrywają kluczową rolę w retencji wody, a także tworzą mozaikę siedlisk, co sprzyja bogatej różnorodności biologicznej. Aby skutecznie odtwarzać i chronić starorzecza, ważne jest przeprowadzenie szczegółowych badań, aby zrozumieć interakcję pomiędzy procesami hydrologicznymi i ekologicznymi na tych obszarach.  Od lutego 2024, ERCE PAN wraz z grupą ekspertów prowadzi regularny monitoring Starorzecza Pociosek. Badania wraz z opracowanym modelem hydrologicznym stanowią punkt wyjścia do zaplanowania działań opóźniających starzenie się starorzecza – jego zamykanie i zlądowacenie.

  1. Pogłębiona analiza presji w zakresie substancji biogenicznych

Wyniki monitoringu prowadzonego przez ERCE PAN w ramach projektu LIFE Pilica oraz Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w latach 2022–2023 stanowiły bazę do opracowania map prezentujących średnie stężenie związków fosforu i azotu dla wszystkich Jednolitych Części Wód Powierzchniowych (jcwp) w zlewni Pilicy. Na podstawie wysokości stężeń przypisano jcwp odpowiadającą im klasę jakości wód w zakresie substancji biogenicznych, ta zaś została zestawiona ze wstępnymi danymi dotyczącymi presji obszarowych (typy użytkowania terenu) i punktowych (typy i wielkość zrzutów).

więcej o projekcie w zakładce – Wdrażanie Planu gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły na przykładzie zlewni Pilicy